Vol verwachting...
06 juli 2013 -
Vol verwachting…
Verwachtingen en veronderstellingen kleuren onze waarneming en beïnvloeden de conclusies die we trekken. We beoordelen nieuwe situaties door ze te vergelijken met wat we al kennen. Zo ontstaat een bepaalde verwachting, waarop we vervolgens onze keuzes baseren. Je verwachtingen hebben direct invloed op jezelf en je omgeving, zelfs zodanig, dat je omgeving zich aanpast aan jouw beeld daarvan (selffulfilling prophecy). Als de juf bijvoorbeeld verwacht dat Loesje slecht zal presteren in de klas, dan is de kans groot dat Loesje uiteindelijk aan haar verwachting zal voldoen. Gelooft daarentegen de juf in de (verborgen) talenten van haar leerlingen, dan zullen haar leerlingen waarschijnlijk boven verwachting presteren.
Voorspelbaarheid
Soms zijn verwachtingen zo sterk dat ze min of meer onze toekomst lijken te voorspellen. Als dit dan anders uitpakt ervaren we frustratie en motivatieverlies. Zo kun je bepaalde verwachtingen koesteren over een nieuwe baan, maar door de crisis pakt de beleving van die baan heel anders uit en heb je niet meer het gevoel het werk te doen waarvoor je bent aangenomen. Ook een spannende date kan verwachtingen scheppen met betrekking tot een nieuwe relatie, die bij nadere kennismaking volslagen irreëel blijken.
Teleurstelling
Als een verwachting niet uitkomt ontstaat er een gevoel
van teleurstelling. Als je keer op keer teleurgesteld wordt verlies je
motivatie en laat je de moed zakken. Er ontstaat dan een soort aangeleerde
hulpeloosheid; je hebt het gevoel dat wat jij doet er niet toe doet.
Uiteindelijk raak je meer en meer apathisch, word je onverschillig of raak je
zelfs ‘burnout’ of depressief.
Psychologisch contract
Een psychologisch contract staat niet op papier. Bij een psychologisch contract gaat het om de uitruil van wat je elkaar te bieden hebt. Dit speelt binnen alle relaties; arbeidsrelaties, partnerrelaties, familierelaties en vriendschapsrelaties. Het zijn de wederzijdse verwachtingen die gaan over de normen en waarden binnen de relatie. Dit is een dynamisch proces; je smeedt en kneedt het dagelijks. Krijg je bijvoorbeeld een keer een compliment, dan schept dat verwachtingen: je hoopt de volgende keer wanneer je iets goed doet weer een compliment te krijgen. Als dat niet gebeurt kan dat een breuk in het psychologisch contract veroorzaken.
Misverstanden
Onuitgesproken verwachtingen veroorzaken misverstanden. Je kunt dit voorkomen door je verwachtingen uit te spreken. Geef concreet aan wat je verwacht, nodig hebt of hoopt. Onderhandel hierover met de ander. Vraag de ander ook naar z’n verwachtingen. In ieder geval ontdek je dan tijdig of je aan de verwachtingen kunt voldoen of niet. Door dit bespreekbaar te maken kom je nader tot elkaar, waardoor weer nieuwe verwachtingen worden gecreëerd. Geniet van dit dynamische proces! Zo vragen wij onze cliënten voordat we starten met therapie of coaching altijd wat ze van ons verwachten, en ook wij verduidelijken onze verwachtingen tijdens het proces van de cliënt. Dit psychologische contract zullen we regelmatig bespreekbaar maken, zodat de neuzen dezelfde richting op blijven wijzen en we snel ons doel bereiken. Je kunt het ook afstemmen noemen; er voor zorgen dat je op dezelfde golflengte blijft zitten qua wederzijdse verwachtingen.
Welke verwachtingen koester jij allemaal?
Deel hieronder jouw verwachtingen ten aanzien van je eventuele partner, vrienden, familie, werkgever en collega's. Hoe duidelijk zijn jouw verwachtingen? Spreek je ze uit? En aan welke verwachtingen van anderen kan of wil jij niet voldoen?
Geen opmerkingen